Ptasie peregrynacje czyli jak i dokąd lecą ptaki

Tytuł: „Ptasie peregrynacje czyli jak i dokąd lecą ptaki” część I i II.

Autor/wykonawca: mgr Lewandowski Krzysztof, dr Górski Andrzej 

Zajęcia zaplanowane w terminach: 11 maja i 22 maja (Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska, Plac Łodzki 3)

Powiązanie z innymi zajęciami:
„Ptasie peregrynacje czyli jak i dokąd lecą ptaki ” część I.
„Ptasie peregrynacje czyli jak i dokąd lecą ptaki ” część II.

Umiejscowienie w cyklu naukowym: eksperymenty i obserwacje, wyciąganie wniosków, pisanie sprawozdania.

Zalecany wiek uczestników: gimnazjum

Typ (forma) zajęć:  zajęcia terenowe (mała grupa 10-12 osób)

Wprowadzenie
Ptaki podczas wędrówek dokonują przelotów w różnych kierunkach. Zależą one zwykle od celu przelotu. Najczęściej są wybierane kierunki uwzględniające miejsca gniazdowania i zimowania. Dla różnych gatunków miejsca te mogą znajdować się w innych miejscach na kuli ziemskiej. Dla niektórych gatunków np. rybitwy popielatej odległość między terenami lęgowymi a zimowiskiem może wynosić nawet 20 tys. km .

Cele (zajęć) 
Celem zajęć jest ustalenie podczas obserwacji, jakie kierunki przelotów ptaki wybierają najczęściej i na jakich wysokościach lecą w zależności od pory dnia. Obserwacji dokonujemy w zespołach dwuosobowych.

Zakładane efekty
Uczeń potrafi rozpoznać najpospolitsze gatunki ptaków w czasie migracji, Uczeń umie prowadzić obserwacje terenowe i prowadzić dziennik obserwacji, uczeń umie napisać sprawozdania z badań i wyciągnąć z nich wnioski, uczeń umie współpracować z innymi osobami w grupie

Potrzebne materiały i pomoce dydaktyczne
Kompasy, stopery, karty obserwacji, sala 324 (Plac Łodzki 3)

Przebieg zajęć 
„Ptasie peregrynacje czyli jak i dokąd lecą ptaki ” część I – 3 godziny lekcyjne
1. Zapoznanie z pospolitymi gatunkami ptaków
2. Wyznaczyć za pomocą kompasu główne kierunki przelotów
3. Dokonać obserwacji przelotów ptaków uwzględniając: a. kierunek przelotu (N, NE, E, SE, S, SW, W, NW) b. wysokość przelotu (na niskiej, średniej i dużej wysokości) c. gatunek bądź a przypadku niemożności rozpoznania gatunku wielkość ptaka (małe, średnie, duże) c. czas obserwacji w przedziałach 15min.
 4. Zebrane dane zapisywać na dołączonej karcie obserwacji (Wskazana jest dokumentacja fotograficzna prowadzonych obserwacji)

 „Ptasie peregrynacje czyli jak i dokąd lecą ptaki ” część II – 3 godziny lekcyjne
1. Wprowadzenie teoretyczne do zajęć
2. Na podstawie danych zebranych przez siebie i przez inne zespoły podczas pierwszego ćwiczenia dokonaj analizy materiału, wykreślając 8-kierunkową różę przelotów
3. Przedstaw analizę czasową przelotów, w formie wykresów liniowych i uzasadnij ich przebieg. Weź pod uwagę zarówno wielkość ptaków jak i wysokość przelotów
4. Wyniki przedstaw w formie pisemnego sprawozdania


Czy autor/wykonawca będzie mógł udzielić konsultacji po zajęciach w ramach Klubu Młodego Odkrywcy (internetowo) lub formie Żywej Biblioteki (konsultacje bezpośrednie lub internetowe)?
-  TAK (internetowo)

Polecana literatura do tematu 
Wszelka literatura odnośnie wędrówek ptaków Np. https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99dr%C3%B3wki_ptak%C3%B3w http://www.otopjunior.org.pl/pl/dokumenty/wedrowki_ptakow http://www.ekologia.pl/srodowisko/przyroda/ptasie-migracje-wedrowki-ptakow-w-polsce,13208.html http://portalwiedzy.onet.pl/69161,,,,wedrowki_ptakow,haslo.html

 Co dalej? (zadania po zajęciach) Tak – np. prezentacja multimedialna na szkolnym festiwalu nauki Można także prowadzić samodzielne obserwacje ptaków w miejscu zamieszkania