czwartek, 31 maja 2018

Kamishibai w terenie. Pomysły na zajęcia przyrodnicze


Mowa była jedną z ważniejszych innowacji ewolucyjnych człowieka, spajającą grupę i budującą poczucie wspólnoty. Człowiek od samego swojego początku lubi opowieści – lubi słuchać i opowiadać. Nie zmieniła tego ani telewizja ani Internet ani smartfony. Kamishibai to teatrzyk ilustracji, metoda opowiadania wywodząca się ze średniowiecznej Japonii, a obecnie przeżywa renesans w edukacji. W nauczaniu ważne jest to, aby nauczyciel sam był zainteresowany odkrywaniem świata przyrody. Ale ile lat można fascynować się wprowadzaniem literki O? Aby utrzymać emocjonalny zapał i przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu warto od czasu do czasu zrobić coś nowego.

Podczas webinarium (7 czerwca 2018 18:00), uczestnicy dowiedzą się jak ważne jest to, aby nauczyciel sam był zafascynowany odkrywaniem świata przyrody, dostępnego w każdym miejscu, nawet w mieście i na trawniku. Poznają nowe zastosowania bajki kamishibai w edukacji przyrodniczej. Wysłuchają bajki o motylku cytrynku latolistku, dowiedzą się jak wykorzystać gotowe zestawy lub samodzielnie narysować lub namalować ilustracje.

Webinarium poprowadzi: dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM, biolog, ekolog i entomolog zatrudniony w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska, na Wydziale Biologii i Biotechnologii, UWM w Olsztynie. Popularyzator nauki i blogger. Zajmuje się edukacją pozaformalną w różnorodnych formach. Organizator i koordynator Olsztyńskich Dni Nauki, Europejskiej Nocy Naukowców w Olsztynie, Nocy Biologów, Warmińsko-Mazurskiego Uniwersytetu Młodego Odkrywcy. Eksperymentuje z grywalizacją (gamifikacja), nauczaniem metodą projektu, notowaniem wizualnym (myślografia), kamishibai, grami dydaktycznymi oraz wykorzystaniem nowych technologii w edukacji pozaformalnej. Hobbystycznie maluje butelki, stare dachówki oraz kamienie (tematyka związana jest z lokalną bioróżnorodnością). Więcej na e-portfolio: https://czachorowski1963.blogspot.com/


Rejestracja i więcej informacji: https://1klasa.szkolazklasa.org.pl/

Webinarium jest bezpłatne, wymagana jest tylko rejestracja. Formularz znajduje się TUTAJ. Liczba miejsc ograniczona!
Jak dołączyć do spotkania https://www.youtube.com/watch?v=N5fp1G4BuZ4

Organizator
Centrum Edukacji Obywatelskiej


środa, 30 maja 2018

Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkrywcy 2017



Uniwersytet Młodego Odkrywcy - to nowa inicjatywa Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jej celem jest popularyzacja dokonań polskich naukowców wśród różnych grup społecznych i dotarcie z atrakcyjną formą edukacji do obszarów wykluczonych.

W projekcie uczestniczy Wydział Biologii i Biotechhnologii UWM w Olsztynie.



Projekt finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkrywcy 

Zasadniczym celem projektu jest popularyzacja wiedzy przyrodniczej i budowanie kapitału naukowego wśród młodzieży z woj. warmińsko-mazurskiego oraz wzmocnienie istniejących (i powołanie nowych) Klubów Młodego Odkrywcy, poprzez bliski i bezpośredni kontakt z naukowcami i udział w zajęciach, odbywających się w laboratoriach uniwersyteckich.

Drugim istotnym celem będzie również wypracowanie modelu trwałej współpracy naukowców z UWM z młodzieżą szkolną a w efekcie nauczycielami wokół Klubów Młodego Odkrywcy oraz znaczące wzmocnienie istniejącej już sieci Klubów Młodego Odkrywcy w woj. warmińsko-mazurskim.

Zajęcia odbywać się będą w małych grupach (do 10 osób), w laboratoriach naukowych i salach Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie. Prowadzone będą przez aktywnych naukowców, mających doświadczanie w pracy z dziećmi i młodzieżą szkolną. Tematycznie nawiązywać będą do aktualnych i rzeczywistych problemów naukowych lub wpisane będą w fabułę historycznych odkryć naukowych.

Cykl zajęć będzie ukazywał cały proces naukowy: od hipotezy, eksperymentów i obserwacji, aż po wyciąganie wniosków, pisanie sprawozdań oraz udział w szkolnej konferencji naukowej (komunikowanie rezultatów badań). Koncepcja dydaktyczna oparta jest na modelu edukacji cyklicznej D. Kolba, podkreślającej rolę subiektywnego doświadczenia w procesie uczenia się (wiedza tworzona jest przez transformację doświadczenia): doświadczenie - obserwacja i refleksja - abstrakcyjna konceptualizacja - aktywne eksperymentowanie - działanie (zrób coś, pomyśl o tym, wyciągnij wnioski, zrób to inaczej). Takie podejście dobrze wpisuje się w metodę, stosowaną w Klubach Młodego Odkrywcy: obserwacja – dyskusja – eksperyment – wiedza – działanie. Duże znaczenie będzie miał bezpośredni i wielopłaszczyznowy kontakt z naukowcami (prowadzenie zajęć, konsultacje poza zajęciami, spotkania w szkole) aby młodzież mogła budować sobie realistyczne wyobrażenie o pracy naukowca. W ten sposób będzie wspierane budowanie kapitału naukowego wśród dzieci i młodzieży szkolnej.

Zajęcia adresowane są do uczniów ze szkoły podstawowej i gimnazjum (wiek 6-16 lat), głównie z okolic Olsztyna (szkoły wiejskie i z małych miejscowości). Środowiska te są w defaworyzowane w dostępie do ośrodków naukowych i mają mniejsze możliwości spotkania naukowców (wyobrażenia o nauce i pracy naukowców opierają się głównie o stereotypy telewizyjne i popkulturowe).

Łącznie w projekcie weźmie udział 70-90 (liczba uzależniona jest od liczebności klas, które zgłoszą się do projektu oraz możliwości zorganizowanego transportu do Olsztyna) dzieci z różnych grup wiekowych, w tym z przedziału wiekowego 6-12 oraz 13-16 lat.

Szkoły zainteresowane udziałem proszone są o kontakt (adres niżej). Wszystkie zajęcia są bezpłatne. Szkoła jednak musi się zobowiązać do zorganizowania bezpiecznego dojazdu dzieci i młodzieży na zajęcia oraz zorganizowania na zakończenie szkolnego festiwalu nauki. Liczba miejsc jest niestety ograniczona.

Zajęcia odbywać się będą w małych grupach laboratoryjnych, liczących do 10 osób (przewidzianych jest zaledwie kilka wykładów dla większej grupy, w tym uroczysta inauguracja i zakończenie zajęć). Program zajęć przewidziany jest dla 8-10 grup uczniowskich i tematycznie dostosowany będzie do wieku i zainteresowań młodzieży. Część zajęć zrealizowana zostanie w oparciu o proste przyrządy badawcze lub proste obserwacje terenowe - co umożliwi kontynuację i samodzielne poszukiwania w warunkach domowych i szkolnych (pod merytoryczną opieką naukowców).

Zajęcia odbywać się będą co dwa tygodnie przez cały semestr (łącznie 8 spotkań laboratoryjnych), od lutego do czerwca. Przewidziany czas trwania pojedynczego spotkania 2-3 h dydaktyczne (optymalny czas na realizację zajęć o charakterze laboratoryjnym i badawczym, niektóre zajęcia zaplanowane na 2 h, inne na 3 h dydaktyczne - uzależnione jest to od specyfiki zaplanowanego eksperymentu). Zajęcia dotyczyć będą tematyki biologicznej i przyrodniczej.

Cykl zajęć, trwających cały semestr na terenie uczelni, rozpocznie się uroczystą inauguracją, wzorowaną na inauguracji akademickiej. Cykl zajęć zakończy się przygotowaniem sprawozdań (raportów z badań), które uczniowie przedstawia w formie referatów i pokazów na szkolnych mini piknikach naukowych. W rezultacie efektem oddziaływania objęci zostaną także uczniowie z macierzystych szkół (co najmniej czterech różnych szkół) jak i ich rodzice oraz przedstawiciele samorządu. Zajęcia odbywać się będą w formie warsztatowej i laboratoryjnej, wykłady będą nieliczne (jedynie kilka rozpoczynających zwarty tematycznie cykl wykładów, wliczając uroczystą inaugurację i zakończenie zajęć z rozdaniem dyplomów). Odbywać się będę w salach i laboratoriach Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie.

Tematyka zajęć laboratoryjnych i terenowych (do wyboru, dla różnych grup wiekowych):

• Nauka w puszce (warsztaty dotyczące metody badawczej);

• Budowa i właściwości fizykochemiczne białek;

• „Zacznij od chemii” (warsztaty laboratoryjne dotyczące chemii analitycznej, nieorganicznej i organicznej);

• Bez drobnoustrojów ani rusz (laboratorium mikrobiologiczne);

• Mikroby w naszej kuchni;

• Zakładamy MikroZoo ;

• Świat w kropli wody (organizmy jednokomórkowe środowiska wodnego);

• Biolog molekularny - współczesny Sherlock Holmes;

• Czy wiesz co jesz (ćwiczenia laboratoryjne dotyczące codziennego pożywienia);

• Czy można zobaczyć DNA;

• Ile chromosomów mają zwierzęta?;

• Od komórki do organizmu wielokomórkowego;

• Jak szybko poruszają się owady;

• Czym się różni żaba od ropuchy;

• Czy bąk i trzmiel to te same gatunki;

• Czym różną się ryby żyjące przy dnie, w toni wodnej i żyjące przy powierzchni?;

• Przeciwciała - współczesne narzędzia w badaniach tajemnic mózgu;

• Tajniki techniki histologicznej;

• Wpływ czynników środowiska na organizm i funkcjonowanie człowieka

• Pyłki kwiatowe i zarodniki grzybów jako miarki do mierzenia obiektów mikroskopowych;

• Geometria wzrostu korzenia, ćwiczenia;

• Światło - źródło życia (ćwiczenia laboratoryjne dotyczące fotosyntezy i fluorescencji);

• Grzyby do zadań specjalnych -  wiem co jem

• Co mówią nam porosty (warsztaty laboratoryjne i zajęcia terenowe);

• Co kryje powierzchnia liści (warsztaty, różne formy grzybów);

• Malowanie roślinami (zajęcia laboratoryjne, ekstrakcja barwników roślinnych);

• Mnożenie roślin (zajęcia laboratoryjne);

•  Pyłki kwiatowe i zarodniki grzybów jako miarki do mierzenia obiektów mikroskopowych

• Barwy komórek roślinnych (ćwiczenia z mikroskopem);

• Charakterystyka ekologiczna jeziora (zajęcia terenowe i laboratoryjne, bezkręgowce);

• Wpływ czynników atmosferycznych na aktywność ruchową owadów;

• Obiad podano czyli co ptakom najlepiej smakuje zimą (zajęcia terenowe);

• Jak i dokąd lecą ptaki (zajęcia terenowe).

• Fascynujący świat pijawek

Równolegle z zajęciami uruchomione będą nowe Kluby Młodego Odkrywcy (w ramach projektu, kierowanego przez Centrum Nauki Kopernik w Warszawie: www.kmo.org.pl). Członkami Klubu będą uczniowie uczestniczący w zajęciach, natomiast opiekunami tych klubów będą pracownicy naukowcy UWM, prowadzący zajęcia w ramach projektu. Do udziału i pracy w tych klubach (KMO) zaproszeni zostaną także nauczyciele ze szkół objętych projektem oraz inni uczniowie. W ramach istniejącej platformy internetowej KMO odbywać się będą konsultacje uczniów z naukowcami prowadzącymi zajęcia. Zakładamy, że zainicjowane KMO będą aktywne także po zakończeniu projektu, wraz z udziałem naukowców w roli opiekunów klubów i współpracujących z nauczycielami.

Pracownicy Wydziału Biologii i Biotechnologii przygotują i udostępnią na platformie www.kmo.org.pl kilka scenariuszy zajęć o charakterze badawczym (możliwych do wykonania w warunkach domowych i szkolnych). Scenariusze zajęć udostępnione będą na wolnej licencji (Creative Commons), co ułatwi ich wykorzystanie w dowolnych KMO.

Nową i autorską formą konsultacji będzie zorganizowanie „żywej biblioteki naukowej”. Pomysł nawiązuje do społecznych projektów „żywej biblioteki”, zainicjowanych w Holandii i od niedawna funkcjonujących w Polsce. W odróżnieniu od pierwotnego pomysłu na pierwszy plan wysunięta będzie nauka i naukowcy.

„Żywa biblioteka naukowa” to spotkanie z naukowcem w formie konsultacji i rozmowy na określony temat (wiążący się ze specjalnością naukowca ale rozmowa przebiegać będzie w formie popularnonaukowej). Tak jak do biblioteki przychodzi się „spotkać” z książką, i poznać jej zawartość, tak można będzie spotkać się z wiedzą w formie pytań i rozmowy z konkretnym naukowcem. Przygotowany zostanie „katalog książek tytułami” - tj. zestaw tematów popularnonaukowych w powiązaniu z konkretnymi osobami (autor i tytuł „książki”). W dwu wyznaczonych, weekendowych terminach uczniowie wraz z rodzicami (lub opiekunem ze szkoły) będą mogli przyjść do takiej „biblioteki” i w formie swobodnej rozmowy (zaproponowane będą przykładowe 3 pytania, które będzie można zadać w czasie konsultacji a jednocześnie ułatwią nawiązanie dyskusji). Aby ułatwić udział młodzieży mieszkającej poza Olsztynem, „żywa biblioteka” zorganizowana zostanie także w formie wideokonferencji (z wykorzystaniem dostępnych narzędzi na portalach społecznościowych, Skype, Facebook itd.). Wideo konsultacje przeznaczone będą dla Klubów Młodego Odkrywcy ale także z możliwością udziału dowolnych, chętnych uczniów z woj. warmińsko-mazurskiego (także tych, nie biorących bezpośredniego udziału w cyklu zajęć laboratoryjnych).


Pod koniec cyklu zajęć zorganizowane zostaną szkolne mini-festiwale nauki (szkolna konferencja naukowa), w czasie których uczestniczący w projekcie uczniowie zaprezentują na forum szkoły rezultaty swoich badań, obserwacji, eksperymentów. W konferencji szkolnej brał będzie udział naukowiec (Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie) z wykładem otwierającym. Tematyka części zajęć, realizowanych w ramach projektu, w popularnej i przystępnej formie opisywana będzie na blogu wydziałowym także  (http://biologiaolsztyn.blogspot.com/) oraz blogu olsztyńskiej kawiarni naukowej (http://copernicanum.blogspot.com/). Autorami tekstów będą naukowcy oraz uczniowie (prace napisane pod opieką nauczyciela i/lub naukowca).

Informacje o samym projekcie, idei Klubów Młodego Odkrywcy, możliwości udziału w „żywej bibliotece naukowej” upowszechniane będą na w/w blogach, Facebooku, Google + oraz w lokalnych i regionalnych mediach (celem jest przybliżenie zarówno samej pracy naukowca i sylwetki zawodu jak i upowszechnienie edukacji pozaformalnej, realizowanej w Klubach Młodego Odkrywcy).


Kontakt i zgłoszenia:

dr hab. Stanisław Czachorowski, prof UWM

Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska, Wydział Biologii i Biotechnologii, UWM w Olsztynie

Plac Łódzki 3, 10-727 Olsztyn

Adres e-mail stanislaw.czachorowski@uwm.edu.pl

relacja z inauguracji:

piątek, 25 maja 2018

Konkurs Nauka dla Ciebie

Zapraszamy wszystkie szkoły podstawowe i klasy drugie gimnazjalne do udziału w wyjątkowym, ogólnopolskim konkursie, którego przedmiotem jest przygotowanie i realizacja edukacyjnego projektu badawczego.
Czekamy na drużyny złożone z dwójki nauczycieli  i nieograniczonej liczby uczniów.
W konkursie przewidziano  nagrody finansowe, a także udział w gali finałowej, zwiedzanie Warszawy oraz Centrum Nauki Kopernik dla dzieci ze zwycięskich szkół. Na Wasze zgłoszenia czekamy do 11 czerwca.
Więcej informacji ➡️ www.naukadlaciebie.gov.pl
Zgłoszenia do konkursu ➡️ http://www.kopernik.org.pl/dla-nauczycieli/naukobus/konkurs/

Jeśli jesteś nauczycielem i chcesz zacząć stosować metodę naukową w pracy z uczniami, a także samodzielnie tworzyć pomoce edukacyjne, weź udział w konkursie „Nauka dla Ciebie”.

Jak zacząć? Zarejestruj się i weź udział w 4 seminariach online przygotowanych przez osoby związane z Centrum Nauki Kopernik. Materiały te dostarczą Ci wiedzy, jak stworzyć konspekt edukacyjnego projektu badawczego. Napisz konspekt i powalcz o udział w Letniej Szkole Prototypowania. To tygodniowy cykl bezpłatnych warsztatów organizowanych przez Centrum Nauki Kopernik.

Autorzy najlepszych projektów otrzymają również nagrody finansowe oraz dwudniową wycieczkę do Warszawy, obejmującą zwiedzanie Centrum Nauki Kopernik, spacer z przewodnikiem po Starówce i udział w finałowej gali konkursu.

Aby wziąć udział w konkursie, należy do 11 czerwca 2018 r. wypełnić formularz zgłoszeniowy zamieszczony na stronie www.naukadlaciebie.gov.pl w zakładce „konkurs Nauka dla Ciebie”.

Czym jest projekt badawczy?

Źródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

wtorek, 15 maja 2018

Siódme urodziny Superbelfrów


Nikt nie jest prorokiem we własnym kraju, dlatego o czwartych urodzinach grupy facebookowej Superbelfrzy RP nie powiedzieli w TVN, nie wspomnieli w TVP 1, nie poruszyli tej kwestii w Polsacie, nawet Onet milczy jak zaklęty. Na szczęście prasa zagraniczna nie zapomniała i donosi dzisiaj o radosnej nowinie, tzn. o tym, że 15 maja mija dokładnie 4 lata, od kiedy Superbelfrzy RP zmieniają polską edukację! Wszystkiego najlepszego dla wszystkich obecnych oraz byłych członków grupy, ba nawet dla przyszłych Superbelfrów i Superbelfrzyc RP :)

(zdjęcie dzięki uprzejmości Marcina Polaka, który trzyma rękę na pulsie, poszukując edukacyjnych nowinek z całego świata)

Superbelfrzy

Czy pamiętacie, że dziś właśnie są 7 urodziny Superbelfrów? Wszystkiego najlepszego dla Ojca Dyrektora i każdego/ każdej z Was z osobna. To zdjęcie sprzed 3 lat. Tyle mniej więcej jestem w grupie i bardzo się cieszę, że jeszcze tu jestem, bo mam świadomość, że moja aktywność znacznie spadła. Ściskam Was i na zdrowie!

Dorota Uchwat-Zaród