poniedziałek, 27 lutego 2017

Młodzi Naukowcy ze Stawigudy


Klub Młodych Odkrywców "Młodzi Naukowcy". Tak właśnie nazywa się koło założone dnia 27 lutego 2017 r. przez młodzież Publicznego Gimnazjum w Stawigudzie. Klub rozpoczął swoją działalność od ustalenia nazwy oraz planu pracy na najbliższy miesiąc. Padło kilka propozycji nazw koła, w głosowaniu jawnym większość uczniów opowiedziała się za nazwą „Młodzi naukowcy”.

Pierwszym zadaniem na najbliższe dwa tygodnie jest zebranie informacji od mieszkańców poszczególnych miejscowości gminnych na temat rodzaju paliw, jakich używają do ogrzewania mieszkań. Zadaniem młodzieży będzie pozyskanie mapek danych miejscowości, nawiązanie współpracy z sołtysami oraz przeprowadzenie wywiadów z mieszkańcami. Efektem końcowym tych działań będzie opracowanie mapy, obrazującej najmniej i najbardziej przyjazne dla środowiska wsie naszej Gminy.

Pełnego opracowania zagadnienia dokonamy na wspólnym biwaku połączonym z wyprawą środowiskową do lasu. Biwak planowany jest w dniach 17 – 18 marca br.

Bogusława Chodorska



Szkolny festiwal nauki - przykład z Purdy



Tak mogą wyglądać szkolne festiwale nauki, przykład z małej szkoły wiejskie w Purdzie, sprzed kilku lat. Z dużym udziałem studentów. Ale teraz sami uczniowie - młodzi odkrywcy - mogą przygotować więcej pokazów i referatów. Oczywiście będzie co najmniej jeden gościnny wykład pracownika naukowego z Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie.

Stanisław Czachorowski

niedziela, 26 lutego 2017

Dlaczego cieknie nam ślinka? Relacja ze Szczytna


Nasze koło „Mali Odkrywcy Przyrody” istnieje od niedawna. Podczas ostatniego spotkania zastanawialiśmy się „Dlaczego cieknie nam ślinka?” Mówiliśmy o tym, w jakich sytuacjach czujemy, że mamy więcej śliny. Okazało się, że produkcja śliny zwiększa się pod wpływem zapachu lub już na sam widok pokarmu (przy okazji okazało się, że wszyscy lubimy smakołyki ).

Następnie wzięliśmy do rąk lusterka i szukaliśmy „sprawców” produkcji śliny. Za pomocą lusterek dokładnie oglądaliśmy nasze języki, którym do te pory poświęcaliśmy niewiele czasu. Następnie bezkarnie pluliśmy do kubka i oglądaliśmy jego zawartość. Dzięki obserwacji oraz obejrzanej prezentacji doszliśmy do wniosku, że każdy z nas produkuje ślinę i że na języku mamy kubki smakowe. Ślina, to w 99% woda i enzymy trawienne. Ślinę produkują nie tylko ludzie, ale i zwierzęta ( np. ślina kobry zawiera trujący jad, a ślina pszczoły zamienia nektar w miód). Postanowiliśmy sprawdzić, czy można połknąć pokarm bez śliny. W tym celu dokładnie osuszyliśmy obejrzany wcześniej język (ręcznikiem papierowym) i próbowaliśmy połknąć kakao w proszku (rozpuszczalne). Nie było to łatwe. Prawie wszyscy musieli pomóc sobie odrobiną wody. Po tym doświadczeniu zgodnie doszliśmy do wniosku, że ślina jest bardzo potrzebna do połykania wszelkich pokarmów, a także do odczuwania smaku. Dzięki niej pokarm łatwo przesuwa się w kierunku gardła i łatwiej jest go połknąć. Następnie sprawdziliśmy, kto wśród nas jest najlepszym smakoszem. Próbowaliśmy wodę z 4 butelek. W pierwszej butelce (A) była woda, do której dodana była 1 łyżeczka cukru pudru. Druga woda była bez dodatków (B), trzecia z 3 łyżeczkami cukru (C) i czwarta (D) z 6 łyżeczkami cukru. Nasi odkrywcy potrafili uszeregować butelki z wodą od najsłodszej do najmniej słodkiej. To doświadczenie jeszcze raz pokazało , że nasze kubki smakowe znajdują się na miejscu i bardzo dobrze działają!

W planie mieliśmy jeszcze zbadać, czy ślina trawi, ale nie wystarczyło nam czasu. Dla chętnych: Potrzebne materiały- 3 zlewki lub przezroczyste naczynia na wodę, ślina, pipeta, wodny roztwór jodku potasu (płyn Lugola), kubeczki plastikowe przezroczyste (z miarką, najlepiej próbówki), skrobia ziemniaczana.
Sposób wykonania: Do trzech kubeczków (próbówek) wsyp skrobię ziemniaczaną. Dokładnie taką samą ilość do wszystkich próbówek (do pierwszej zaznaczonej linii). W jednej wymieszaj skrobię ziemniaczaną z wodą (nalana do 3 kreski), do drugiej dodaj wodę i ślinę (woda do drugiej, ślina do 3 kreski), do trzeciej wlewamy ślinę (do 3 kreski). Dodaj jodek potasu – po jednej kropli do każdej próbówki. Następnie umieść próbówki (kubeczki) w gorącej wodzie na około 10 – 15 min. Zaobserwuj zmianę koloru.

Płyn Lugola zmienia zabarwienie skrobi ziemniaczanej na ciemnogranatowy. W próbówce skrobia z wodą – substancja ma bardzo ciemne zabarwienie. W próbówce skrobia + woda+ ślina – jasny niebieski. W próbówce skrobia + ślina – brak zabarwienia lub bardzo jasny kolor.

Wniosek: w ślinie znajduje się składnik (enzym – amylaza), który strawił ( rozłożył) skrobię ( cukier złożony) do prostych składników (cukru prostego – glukozy).

Barbara Łada
Szczytno

czwartek, 23 lutego 2017

Młodzi Odkrywcy na Nocy Biologów 2018



Na razie przypomnienie niedawnej Nocy Biologów. Za rok, w trakcie Nocy Biologów 2018, zorganizujemy także sesję młodych naukowców - w czasie której przedstawiciele Klubów Młodych Odkrywców przedstawią swoje odkrycie, efekty eksperymentów, relacje z działań i naukowych poszukiwań.

Będą oczywiście dla Klubowiczów pokazy i warsztaty w laboratoriach. Specjalnie dla KMO!

Stanisław Czachorowski

środa, 22 lutego 2017

Mały Atom w Dywitach już działa


Dnia 22.02.2017 w Zespole Szkół w Dywitach odbyło się pierwsze spotkanie Klubu Młodego Odkrywcy. Opiekun klubu i Rodzice wraz z dziećmi spotkali się aby omówić "plan pracy" na najbliższe miesiące współpracy z Uniwersytetem. Pełne zaangażowania dzieci na równi z rodzicami wybrali nazwę dla Klubu - Mały Atom! Najbliższe spotkanie już za trzy tygodnie...

Gabriela Zając
Dywity

Czy palenie szkodzi zdrowiu?


 "Czy palenie szkodzi zdrowiu?" czyli krótka fotorelacja z ostródzkiego Laboratorium Młodego Odkrywcy

Agnieszka Nakonieczna 
SP1 Ostróda




Laboratorium Młodego Odkrywcy (Ostróda)


Laboratorium Młodego Odkrywcy działa od listopada, a oprócz tego od jesieni korzystamy z zajęć na UWM dzięki otwartości pani prof. Agnieszki Piotrowicz-Cieślak.

Jak wyglądają zajęcia? Uczniowie otrzymują wcześniej instrukcję do wykonania eksperymentu - dziedziny różne - biologia, chemia, fizyka - przygotowują niezbędne materiały i podczas zajęć w klasie samodzielnie lub w grupach wykonują zadanie. Oczywiście je omawiamy, nie brakuje stawiania hipotez, wysnuwania wniosków. Załączam zdjęcia z zajęć pt."Lądowisko dla jajka".

Agnieszka Nakonieczna 
SP1 Ostróda





niedziela, 19 lutego 2017

Eksperymenty chemiczne dla dzieci


Wielu rodziców i nauczycieli poszukuje gotowych zestawów doświadczeń chemicznych dla dzieci, tak aby zainteresować swoje pociechy nauką w domu i szkole. Ja też jesienią stanęłam przed wyzwaniem poprowadzenia takich zajęć dla małych dzieci. Eksperymenty chemiczne dla dzieci? To, że byłam absolutnie przerażona nie ulegało wątpliwości. Dotąd pracowałam z młodzieżą i dorosłymi, a tu dostaję dwa komplety 7- 9-latków, mam im zapewnić elementy edukacyjne, ale i maksimum zabawy. W dodatku koledzy i koleżanki prowadzący Wielką Grę o Ster (więcej o grze w poście gościnnym pomysłodawców już niebawem), to prawdziwi szołmeni, a ja z dziećmi nawet nie mam na co dzień kontaktu. Jak swoje zajęcia dopasować do zajęć kolegów? Jak je zaprojektować, aby wilk był syty (spełnić oczekiwania organizatorów i samych dzieci) i owca cała (nie paść na twarz i żeby wszystko skończyło się szczęśliwie)? W dodatku w ramach gry dzieci miały zdobywać kolejne sprawności. Co mam wymyślić, żeby wszystko układało się w zgrabną całość?

W tym artykule opiszę swój pomysł, który może być gotowym scenariuszem dla rodziców i nauczycieli.

Szukamy skarbu
Zaproponowałam, aby dzieci podczas zajęć terenowych odszukały “skarb”. Skarb to skrzyneczka zawierająca dwa szklane naczynia z korkami (po przyprawach). W jednym z naczyń umieściłam wodę, w drugim wodę z ziemią z doniczki (pewnie lepiej byłoby użyć czystego piasku), bo na dworze temperatura -12. Oprócz tego w skrzynce znalazła się czysta kartka – trochę “postarzona” (no bo skarb w końcu leży już jakiś czas w ziemi). Na zajęciach terenowych skarb został odnaleziony i sprowadzony do bazy – sali szkoleniowej “Archipelagu Rozwoju”. Dzieci oczywiście musiały zajrzeć do środka skrzyni – pooglądały ciecze i dziwiły się, że jest list – ale nic na nim nie jest napisane.

(Całość na blogu Nauczona: https://nauczona.pl/eksperymenty-chemiczne-dla-dzieci/)

Danuta Kitowska





Relacja z Dywit


Klasa 2c wzięła udział w inauguracji Klubu Młodego Odkrywcy, zorganizowanej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Pełne powagi i emocji wrażenia, indeksy i pierwszy w życiu dzieci Gaudeamus Igitur. Brawo mali studenci!

Szkoła Podstawowa w Dywitach
https://www.facebook.com/spdywity/posts/1640014456025141








Relacja z inauguracji w Olsztyn24



"Bardzo uroczystą oprawę miała dzisiejsza (18.02) inauguracja Uniwersytetu Młodego Odkrywcy na Wydziale Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Podczas wydarzenia wzorowanego na inauguracji roku akademickiego na „dorosłych” uczelniach wyższych nie zabrakło profesorów w reprezentacyjnych togach, pieśni Gaudeamus, immatrykulacji czy inauguracyjnego wykładu."

więcej na Olsztyn24 (dużo zdjęć)

zobacz także relację Radia Olsztyn




sobota, 18 lutego 2017

Dlaczego Uniwersytet Młodego Odkrywcy na Wydziale Biologii?

(Noc Biologów 2017)

Od ponad 10 lat pracownicy Wydziału Biologii i Biotechnologii biorą aktywny udział w różnego typu piknikach naukowych i festiwalach nauki, w których realizują wykłady i zajęcia warsztatowe dla młodzieży szkolnej. Początkowo były to jedynie Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki, odbywające się pod koniec września, organizowane przez UWM w Olsztynie. Duże i stałe zainteresowanie szkół z całego województwa (a także ze szkół z obszarów sąsiednich - północnego Mazowsza) skłoniły do uruchomienia kolejnych edukacyjnych imprez tego typu. W styczniu, cyklicznie od 2012 roku, odbywa się ogólnopolska Noc Biologów, natomiast w maju międzynarodowy Dzień Fascynujących Roślin (Fascination of Plants Day). Także i te dodatkowe pikniki nie wyczerpują potrzeb edukacyjnych młodzieży z woj. warmińsko-mazurskiego. Ponadto forma jednorazowych zajęć w czasie pikniku naukowego jest krótkotrwałym i jednorazowym kontaktem z nauką i naukowcami.

Odwiedzający nas nauczyciele wielokrotnie proszą o przeprowadzenie dla nich zajęć laboratoryjnych na terenie Uniwersytetu w innych terminach. Pracownicy Wydziału chętnie takie zajęcia realizują, uruchomiony został także cykl wykładów wyjazdowych pod hasłem „Wypożycz sobie naukowca”. Pracownicy Wydziału prowadzą także zajęcia w olsztyńskim Uniwersytecie Dzieci. Młodzież licealna uczestnicząca w pracy badawczej w ramach olimpiady biologicznej (za pośrednictwem nauczycieli lub indywidualnie) zwraca się do pracowników z prośbą o opiekę i pomoc merytoryczną w zaplanowaniu i wykonaniu badań. Ponadto w trakcie kilkukrotnej realizacji konkursu dla uczniów szkół gimnazjalnych pt. ”Mój pomysł na wykorzystanie nauk ścisłych w rozwiązywaniu problemów życia codziennego” (w roku 2016/17 już szósta edycja), w którym pracownicy Wydziału pełnią role jurorów, oceniających prace, okazało się że uczniowie i nauczyciele mają duży problem z zaplanowaniem i realizacją zadań o charakterze badawczym. Konkurs dla uczniów szkół gimnazjalnych pt. ”Mój pomysł na wykorzystanie nauk ścisłych w rozwiązywaniu problemów życia codziennego” organizowany jest corocznie przez Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej w Olsztynie i Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną nr 1 w Olsztynie, pod Honorowym Patronatem: Lidii Staroń Senatora Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydenta Olsztyna, Warmińsko–Mazurskiego Kuratora Oświaty, Uniwersytetu Warmińsko–Mazurskiego w Olsztynie (opiekun merytoryczny).

W uruchomionych przez Centrum Nauki Kopernik Klubach Młodego Odkrywcy w województwie warmińsko-mazurskim do tej pory powstało niewiele takich grup. Pięć Klubów powstało w Olsztynie i dwa w najbliższych okolicach (w ramach nauczania domowego). Wyraźnie widać więc, że najtrudniejszy dostęp do tego typu inicjatyw ma młodzież ze szkół wiejskich i z małych miejscowości.

Dotychczasowe doświadczenia oraz ogromne zapotrzebowanie młodzieży szkolnej na bezpośredni kontakt z nauką i naukowcami wskazują na potrzebę zwiększenia oferty w postaci edukacji pozaformalnej. Szczególnie istotne jest ukazanie istoty badań naukowych i metody eksperymentu w naukach przyrodniczych. Ogromne zapotrzebowanie na zajęcia eksperymentalne realizowane w prawdziwych laboratoriach wskazuje na potrzebę uzupełnienia dotychczas realizowanych jednodniowych pikników naukowych (m.in. Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki, Noc Naukowców, Noc Biologów itd.) tego typu zajęciami.

Cykl zajęć, realizowanych w formie Warmińsko-Mazurskiego Uniwersytetu Młodego Odkrywcy będzie dobrą odpowiedzią na to duże społeczne zapotrzebowanie. Jednocześnie rozwijane będą trwałe formy współpracy uczelni z placówkami edukacyjnymi, w szczególności z małych miejscowości.

Liczymy, że doświadczenia zebrane w czasie realizacji projektu Warmińsko-Mazurrski Uniwersytet Młodego Odkrywcy (finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu Uniwersytet Młodego Odkrywcy), posłużą nam do przygotowania szerszej i bardziej długofalowej współpracy z samorządami i NGO w zakresie edukacji pozaformalnej oraz rozwijania kapitału naukowego naszego regionu.

Stanisław Czachorowski


(Noc Biologów 2017)

(Noc Biologów 2017)

(Noc Biologów 2017)

piątek, 17 lutego 2017

Indeksy młodych odkrywców


Młodzi odkrywcy nauki otrzymują indeksy, formuła których nawiązuje do gamifikacji (grywalizacji). Zbierać będą potwierdzenia udziału w zajęciach laboratoryjnych, wykładach, szkolnych festiwalach nauki oraz potwierdzenie przynależności do Klubu Młodego Odkrywcy. 

Młodych odkrywców zachęcać będziemy do przedstawiania wyników swoich poszukiwań badawczych w formie referatu jak i publikowanych doniesień w ramach dziennikarstwa obywatelskiego.

Na zakończenie Młodzi Odkrywcy otrzymają dyplom ukończenia kursu.


środa, 15 lutego 2017

Plasmoboty czyli w sobotę zaczynamy przygodę z nauką !

W sobotę 18 lutego 2017 o. godz. 11.00 nietypową naukę na Wydziale Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie rozpocznie ponad 90 uczniów z Lamkowa, Butryn, Szczytna, Stawigudy, Ornety, Bartoszyc także ponad 100 członków Klubów Młodych Odkrywców z Olszyna, Szczytna, Dywit, Łupsztycha i Ostródy. Wykład inauguracyjny pt. „Plasmobot i inne osiągnięcia biologii" wygłosi dr Ewa Sucharzewska.

Zajęcia dla uczniów są bezpłatne. Projekt finansowany jest przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Uczniowie w wieku 6-16 lat w laboratoriach uniwersyteckich i pod okiem naukowców poznawać będą tajemnice życia a później zorganizują szkolne festiwale nauki w swoich miejscowościach. Poznają pełen proces naukowy od pomysłu i hipotezy, przez dobór materiału i metod, wykonanie badań, wyciąganie wniosków aż po prezentowanie rezultatów w formie raportów, sprawozdań i konferencji naukowych.

Celem tego pilotażowego projektu jest popularyzacja wiedzy przyrodniczej i budowanie kapitału naukowego wśród młodzieży z woj. warmińsko-mazurskiego oraz wzmocnienie istniejących (i powołanie nowych) Klubów Młodego Odkrywcy, poprzez bliski i bezpośredni kontakt z naukowcami i udział w zajęciach, odbywających się w laboratoriach uniwersyteckich. Drugim istotnym celem jest wypracowanie modelu trwałej współpracy naukowców z UWM z młodzieżą szkolną a w efekcie nauczycielami i samorządami wokół Klubów Młodego Odkrywcy w woj. warmińsko-mazurskim. 

Zajęcia odbywać się będą w małych grupach (do 10 osób), w laboratoriach naukowych i salach Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie. Prowadzone będą przez aktywnych naukowców, mających doświadczanie w pracy z dziećmi i młodzieżą szkolną. Tematycznie nawiązywać będą do aktualnych i rzeczywistych problemów naukowych lub wpisane będą w fabułę historycznych odkryć naukowych. Cykl zajęć będzie ukazywał cały proces naukowy: od hipotezy, eksperymentów i obserwacji, aż po wyciąganie wniosków, pisanie sprawozdań oraz udział w szkolnej konferencji naukowej (komunikowanie rezultatów badań). Koncepcja dydaktyczna oparta jest na modelu edukacji cyklicznej D. Kolba, podkreślającej rolę subiektywnego doświadczenia w procesie uczenia się (wiedza tworzona jest przez transformację doświadczenia): doświadczenie - obserwacja i refleksja - abstrakcyjna konceptualizacja - aktywne eksperymentowanie - działanie (zrób coś, pomyśl o tym, wyciągnij wnioski, zrób to inaczej). Takie podejście dobrze wpisuje się w metodę, stosowaną w Klubach Młodego Odkrywcy: obserwacja – dyskusja – eksperyment – wiedza – działanie. Zajęcia adresowane są do uczniów ze szkoły podstawowej i gimnazjum (wiek 6-16 lat), głównie z okolic Olsztyna (szkoły wiejskie i z małych miejscowości). Środowiska te są w defaworyzowane w dostępie do ośrodków naukowych i mają mniejsze możliwości spotkania naukowców (wyobrażenia o nauce i pracy naukowców opierają się głównie o stereotypy telewizyjne i popkulturowe).

Uniwersytet Młodego Odkrywcy to jedna z inicjatyw Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jednym z jej głównych założeń jest popularyzacja dokonań polskich naukowców wśród różnych grup społecznych (od juniorów do seniorów), a także dotarcie z atrakcyjną formą edukacji do obszarów wykluczonych.  Wydział Biologii i Biotechnologii oraz Wydział Sztuki zgłosiły się do tego programu i otrzymały z MNiSW dofinansowanie na jego realizację. Zajęcia (cykliczne) potrwają do czerwca. Są bezpłatne i przeznaczone dla dzieci w wieku od 6 do 16 lat. Będą się odbywać na uczelni pod okiem nauczycieli akademickich. Są to ludzie biorący już udział w innych inicjatywach popularyzatorskich, podejmowanych przez UWM.

W tym ministerialnym projekcie bierze udział także Uniwersytet Dzieci w Olsztynie, z projektem „Nauka do kwadratu”.

Stanisław Czachorowski